Çocuğumda Sınav Kaygısı Var Mı?

Ergenlik döneminde yaşanan zihinsel, fiziksel, duygusal ve sosyal değişimlerle, bu dönemde gençlerde pekçok alanda problemler ortaya çıkabilir. Akademik sorunlar bunlardan biridir. Hazırlanmaları gereken sınavlar, koydukları hedefler ve gelecekleri ile ilgili yaptıkları planlar gençlerimiz üzerinde baskı yaratabilir. Peki sınav kaygısı nedir, olursa nasıl başa çıkabilirim?

Kaygı hemen hemen her insan tarafından zaman zaman yaşanan bir duygudur. Asıl amacı yaşamın sürdürülmesi ve uyum davramışının gelişimini sağlamaktır. Böylece tehlikeli uyaranlardan kaçınma, başa çıkma, karşı koyma ve gerektiğinde kaçma gibi davranışlar gelişir. Bu duygunun şiddetli ve uzun süre yaşanması, bir yerden sonra kişinin yaşamını, sosyal ilişkilerini, aktivitelerini ve kişiler arası ilişkilerini olumsuz etkilemeye başlar. 

Sınav kaygısı pek çok öğrenci tarafından yaşanır. Sınav kaygısı da sınav öncesi, sınav anı, sınav süresi, sınav sonucu ve sınav sonrası olacaklarla ilgili gençlerin aşırı düşünmesi, beklentileri ve inançları temelinde oluşur. Huzursuzluk, tedirginlik, mutsuzluk, endişe, başarısızlık korkusu ve başarısız hissetme, yetersizlik ve değersizlik hissi, özgüven eksikliği, iç sıkıntısı, uyku düzensizlikleri, karın ağrısı, bulantı  ve benzeri bedensel belirtilerle kendini gösterebilir.

Dikkat dağınıklığı, odaklanmada güçlük, ders çalışmada isteksizlik, ağlama krizleri, uyku düzensizlikleri, sınav hakkında yada gelecekle ilgili konuşmaktan çekinme ya da aşırı tepkiler verme (öfke, ağlama vs), sınav puanlarında düşme durumları olduğunda çocuğumuzda sınav kaygısı olabileceğini düşünmemiz gerekir.  ‘Herkes rahatça soruları çözüyor, ben çözemiyorum’, ‘ne kadar çalışırsam çalışayım yapamıyorum’, ‘sınavda da başarısız olacağım’, ‘sınav süresi yetmeyecek’,’rezil olacağım’ gibi olumsuz düşünceler kaygının oluşması, artması ve devam etmesini sağlar.

Peki çocuğunuza nasıl yardım edebilirsiniz? Gençlerin sınava ve sınav sonucuna yüklediği anlamlar kaygı gelişimindeki önemli faktörlerdendir. Bunlar ailelerden, öğretmenlerden ya da arkadaşlarından kaynaklanıyor olabilir. Sınav hedeflere giden yolda bir basamaktır, bu nedenle kişinin başarısının doğrudan bir göstergesi değildir. Başta biz aileler bu şekilde düşünüp, çocuklara yansıtırsak onların sınava yüklediği anlam kaygı verici boyutlara çıkmayacaktır. Çocuklarımızı arkadaşları ile kıyaslama ve karşılaştırma yapmaktan kaçınmalıyız, bu durumlar da üzerlerindeki baskıyı ve kaygıyı arttırıcı faktörlerdir. Sınava hazırlık sorumluluğunu çocoğunuz yerine üstlenmeyin. Sınav öncesinde sınav sonucunda olabileceklerle ilgili konuşmayın, çocuğunuza sınav anında potansiyelini en iyi şekilde kullanabilmesinin önemli olduğunu hatırlatın. Potansiyelini en iyi şekilde kullanabilmesi için çocuklarınıza ilgili ve destek olun. Sınav döneminde sakin ve huzurlu aile ortamı başarıyı arttırabilir.

Sınav kaygısı olan gençler neler yapmalı? Iyi strateji geliştirerek sınav başarınızı arttırabilirsiniz. Önecelikle hedef belirlemek ve daha sonra buna uygun çalışma programının yapılması ile belirsizlikleri azaltmanın faydası olacaktır. Etkili çalışma ile verimlilik arttıkça kaygı azaltır. Dengeli beslenme, düzenli uyku verimliliğin artmasına katkı sağlar. Felaket yorumlarını içeren inanç ve düşünceler, unutkanlığa ve dikkatini toplamada, sınav sorularını okuyup anlamada, düşüncelerini organize etmede, soruları cevaplarken anahtar kelimeleri, konuları hatırlamada güçlüğe neden olur. Yapıcı ve olumlu düşünün.  Deneme sınavlarına girmek, eksik konuları belirleme, sınav süresini etkili kullanma ile davranışlarınızı değerlendirme gibi konularda katkı sağlayarak sınav başarınızı yükseltmenize yardımcı olabilir. Yetersiz bilgi ya da öğrenme kaygıyı arttırıcı bir faktördür. Eksik olunan konuları yeterli, tutarlı olarak çalışılması kaygının azalmasına yardımcı olacaktır. Unutmayın ki kendi hedefinize ulaşmak için sınava giriyorsunuz!!!